Badanie mammograficzne wykorzystuje promienie rentgenowskie, aby zobrazować budowę piersi. Analizując uzyskany obraz, doświadczeni lekarze radiolodzy mogą zidentyfikować nieprawidłowości. Badanie wykonuje się w dwóch ujęciach dla każdej piersi. Najbezpieczniejsza, ze względu na niską emisję promieniowania, i najdokładniejsza z racji jakości uzyskiwanego obrazu jest mammografia w pełni cyfrowa. Wykonuje się ją w celu wczesnego wykrycia ewentualnych zmian w piersiach u kobiet.
Każda kobieta od 35. roku życia może wykonać takie badanie. W Polsce realizowany jest Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, w ramach którego wszystkie panie w wieku 50 – 69 lat mogą wykonać mammografię bezpłatnie raz na dwa lata. Aby skorzystać z badania, trzeba być ubezpieczonym. Panie z innych grup wiekowych mogą wykonać badanie odpłatnie bądź bezpłatnie na skierowanie lekarza (ginekologa, onkologa). Niektóre gminy i zakłady pracy organizują także bezpłatne akcje badań dla swoich mieszkanek/pracownic.
W przypadku wątpliwości co do stanu piersi, lekarz może zalecić dodatkowo zdjęcie powiększone wybranego fragmentu piersi. Może też zasugerować konieczność wykonania badania ultrasonograficznego bądź też zrobienia biopsji.
Biopsja – to pobranie za pomocą specjalnej igły fragmentu tkanki do oceny jej pod mikroskopem.
Badanie cytologiczne polega na pobraniu specjalną szczoteczką komórek z kanału i tarczy szyjki macicy przez lekarza ginekologa lub położną. Pobrany preparat jest utrwalany na specjalnej płytce i oceniany przez lekarza patomorfologa. Lekarz ocenia, czy pobrane komórki są zdrowe czy też wykazują cechy dysplazji, tj. są zbudowane nieprawidłowo, zniekształcone, zmienione.
Każda kobieta aktywna seksualnie lub która ukończyła 25. rok życia powinna wykonywać takie badanie co najmniej jeden raz w roku, a jeśli ostatni wynik był prawidłowy, to po upływie trzech lat. W Polsce realizowany jest Program Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, w ramach którego panie w wieku 25 – 59 lat mogą raz na trzy lata skorzystać z bezpłatnego badania. Aby skorzystać z badania, trzeba być ubezpieczonym. Panie z innych grup wiekowych mogą wykonać badanie bezpłatnie na zlecenie lekarza ginekologa, bądź odpłatnie.
Nieprawidłowy wynik może być podstawą włączenia leczenia przeciwzapalnego, częstszych kontroli, bądź też wykonania zabiegu usunięcia zmienionych chorobowo komórek.
Obydwa badania wykonasz w Ośrodku Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów SA w Poznaniu
